Nếu ví sông Hương là ranh giới chia TP Huế ra hai miền Bắc – Nam to lớn thì trong Kinh thành Huế được chia hai miền Bắc – Nam nhỏ hơn vị con sông Ngự Hà. Sự liên kết hai miền được trải qua vị những cái cầu được thiết lập và quy hoạch gắn bó mật thiết với vai trò và tính năng trọng yếu của sông Ngự Hà. Những chiếc cầu này tạo hình trong quy trình dựng xây Kinh đô, khởi dựng kể từ thời vua Gia Long và tuyệt vời và trả hảo nhất tới những đời vua Minh Mạng, Thiệu Trị… Từ những cái cầu mộc tạo hình ban sơ tới những cái cầu vòm vững chắc được xây dựng bằng vén vồ và đá tkhô lạnh tồn tại cho cho tới ngày mãng cầuy.
Vị trí sông Ngự Hà trong mặt bằng tổng thể Kinh thành Huế
Ngự Hà là con sông được tạo hình dưới thời hai vị vua thứ nhất của triều Nguyễn. Đây là con sông vừa ngẫu nhiên, vừa nhân tạo và chi phí thân của con sông này là sông Kim Long. Khi quy hoạch và sẵn sàng mặt bằng để xây dựng Kinh thành, những nhà mồi nhửn vẽ xây dựng thời Gia Long đã cho san ủi một vài đoạn của sông để thiết lập nên thân thành. Một số đoạn nguyên tdiệt của nó đã được dùng vào vài việc khác, như tạo ra những hồ, ao và lòng sông Ngự Hà. Dòng chảy của con sông này trở nên tuyệt vời dưới thời Minh Mạng. Và cũng kể từ đây đã tạo thành nên 10 chiếc cầu bắc qua con sông này trong chiều dài tầm 3,6 km. Trải dài kể từ Đông sang Tây của Kinh thành, bao hàm những cái cầu sau: Cầu Tkhô giòn Long, cầu Đông Thành Tdiệt Quan, cầu Ngự Hà, cầu Bác Tế, cầu Khánh Ninh, cầu Bình Kiều, cầu Vĩnh Lợi, cầu Tây Thành Tdiệt Quan, cầu Hoằng Tế và cầu Xe Lửa. Xét riêng trong Kinh thành gồm 7 chiếc cầu, bao hàm: Cầu Đông Thành Tdiệt Quan, cầu Ngự Hà, cầu Bác Tế, cầu Khánh Ninh, cầu Bình Kiều, cầu Vĩnh Lợi và cầu Tây Thành Tdiệt Quan.
Họa đồ Kinh thành Huế với cùng một0 chiếc cầu bắc qua sông Ngự Hà:
1) Tkhô rét Long; 2) Đông Thành Tdiệt Quan; 3) Ngự Hà; 4) Bác Tế;
5) Khánh Ninh; 6) Bình Kiều; 7) Vĩnh Lợi; 8) Đông Thành Tbỏ Quan;
9) Hoằng Tế; 10) Xe Lửa. (Nguồn: Đại Nam nhất thống chí).
Trải qua những thăng trầm về thời hạn, cùng những biến cố lịch sử hào hùng và thiên tai, hai cầu đã mất đi là cầu Bác Tế và cầu Bình Kiều. Hai cầu này được làm bằng mộc và có lẽ bị sụp đổ do thiên tai buồn cháno lụt năm Thìn 1904 . Trên dòng sông này còn lại 5 chiếc cầu cho cho tới ngày mãng cầuy. Chính điều này đề ra quá nhiều những thách thức, những vấn đề trong công tác bẫyo đảm phong cách thiết kế những cầu vòm cũng như stress lối xá liên kết hai miền Bắc – Nam bên trong Kinh thành trong bối cảnh ngày càng phân cải nhữngh và phát triển của đô thị.
Tổng thế vị trí 5 cầu bắc qua sông Ngự Hà trong Kinh thành:
1) Đông Thành Tbỏ Quan; 2) Ngự Hà; 3) Khánh Ninh; 4) Vĩnh Lợi;
5) Tây Thành Tdiệt Quan
1) Cầu Đông Thành Tbỏ Quan
Cầu thuộc vị trí hạ lưu sông Ngự Hà trước lúc đổ ra sông Đông Ba, trên trục lối Xuân 68 ngày mãng cầuy. Năm 1806, cầu được xây dựng bằng mộc với tên thông thường gọi là Tkhô cứng Long Kiều. Đến tháng 5-1830, vua Minh Mạng cho xây dựng lại bằng vật liệu mới bằng vun vồ và đá tkhô cứng chắc chắn, vững bền và chắc chắn hơn. Cầu dài 71,7m; rộng 4,9m và cao 8,05m; vòm cầu dưới thông tdiệt rộng 8,4m. Lan can phía đông cao 1,55m được trổ 13 pháo nhãn hình trụ 2 lần bán kính 0,5m. Lan can phía tây với chiều cao 0,95m với hai trụ đá có cùng kích tấc 0,54m x 0,54m. Đây đó là hai trụ đỡ đòn tảo của khối hệ thống cửa áp trước tê.
Phối cảnh 3 chiều cầu Đông Thành Tdiệt Quan
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Đông Thành Tbỏ Quan
Hình ảnh vòm cầu và hệ trụ đá đỡ đòn xoay bằng đá tkhô lạnh ở cầu Đông Thành Tbỏ Quan
Bản vẽ tình hình cầu Đông Thành Tbỏ Quan
2) Cầu Ngự Hà
Cầu thuộc trên trục lối Đinh Tiên Hoàng ngày mãng cầuy. Năm 1808, dưới thời Gia Long, cầu được xây bằng mộc được đặt tên là Tkhô giòn Câu Kiều. Đến tháng 6/1820, vua Minh Mạng cho xây dựng lại bằng vật liệu chắc chắn. Với chiều dài 71,6m; rộng 4,86m và cao 8,0m. Cầu có 3 vòm cầu thông tbỏ dưới, vòm to lớn rộng 6,4m, 2 vòm nhỏ hai bên rộng 4,0m. Phía bắc của cầu có nhà bia nhỏ, bên trong có bia đá, trên đó xung khắc bài xích văn bia “Ngự Hà bi ký” , do chính vua Minh Mạng ngự bút, nói cho tới quy trình tạo hình con sông và những chiếc cầu bắc qua.
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Ngự Hà
3) Cầu Khánh Ninh
So với những cầu còn lại, cầu Khánh Ninh có tổng thể phong cách xây dựng cầu và nhà bia hầu như còn nguyên vẹn nhất cho cho tới ngày mãng cầuy. Giống như cầu Ngự Hà, cầu Khánh Ninh cũng có thể có nhà bia ở đầu cầu phía Bắc. Theo văn bia “Khánh Ninh kiều bi ký” , do vua Minh Mạng ngự bút, cầu Khánh Ninh được xây dựng vào năm 1825. Cầu thuộc trên trục đàng Trần Văn Kỷ ngày mãng cầuy, với chiều dài 44,6m; rộng 4,95m và cao 7,25m; vòm cầu dưới thông tdiệt rộng 6,4m.
Bản vẽ ghi nhà bia ở cầu Ngự Hà
Phối cảnh 3 chiều và phiên bẫyn vẽ tình trạng cầu Ngự Hà
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Khánh Ninh
Phối cảnh 3 chiều và bạn dạng vẽ tình trạng cầu Khánh Ninh
4) Cầu Vĩnh Lợi
Cầu thuộc trên tuyến lối Nguyễn Ttungi, thuộc lưu giữa phường Thuận Hòa và phường Tây Lộc với chiều dài 44,6m; rộng 5,0m và cao 7,25m; vòm cầu dưới thông tbỏ rộng 6,4m. Cầu Vĩnh Lợi được xây dựng vào năm 1825. Cầu có cấu trúc và rõ rà soátng phong cách xây dựng với nhiều điểm tương đương với cầu Khánh Ninh.
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Vĩnh Lợi
Phối cảnh 3 chiều và bạn dạng vẽ tình trạng cầu Vĩnh Lợi
5) Cầu Tây Thành Tdiệt Quan
Cầu có hình dạng uốn cong hai đầu, được xây dựng sát mặt trong Kinh thành, thuộc trên tuyến đàng Tôn Thất Thiệp hiện mãng cầuy. Với chiều dài 44,6m; rộng 4,65m và cao 7,46m; vòm cầu dưới thông tdiệt rộng 6,6m. Tương tự như cầu Đông Thành Tdiệt Quan, cầu Tây Thành Tdiệt Quan ngày mãng cầuy vẫn còn đó hai trụ đỡ đòn tảo bằng đá thanh hao dùng làm đóng – mở “tdiệt quan liêu“ thời kỳ trước tê bằng hệ cửa áp.
Phối cảnh 3 chiều cầu Tây Thành Tbỏ Quan
Bản vẽ ghi mặt đứng cầu Tây Thành Tdiệt Quan
Bản vẽ tình trạng cầu Tây Thành Tdiệt Quan
Bảng tổng hợp đặc thù cơ phiên mồi nhửn 5 cầu
Tỉ lệ và cấu trúc những cầu bắc qua sông Ngự Hà
Bảng tổng hợp tỉ lệ 5 cầu
Minh họa điển hình những thành phần cấu trúc cầu vòm
(cầu Tây Thành Tbỏ Quan)
Qua khảo sát và phân tích, 5 cầu bắc qua sông Ngự Hà trong Kinh thành có những thành phần, cấu trúc và Điểm sáng chung như sau:
Phân tích tải trọng
Tải trọng kết cấu vòm cầu điển hình với nửa 2 lần bán kính 3,2 m:
1) Các giả thiết
Để giản dị và đơn giản tính toán tích điện chịu tải của cầu Vĩnh Lợi, ta giả thiết như sau:
2) Các thông số chuyên môn
Theo Bảng 9, Tiêu chudấu chỉnh TCVN 5573-2011: Kết cấu vén đá và vén đá cốt thép theo tiêu chudấu chỉnh thiết kế, ta có:
Trong số đó 0.75 là hệ số ĐK thao tác.
3) Tải trọng
4) Sơ đồ tính và những biểu đồ nội lực
Biểu đồ lực dọc N với q=3.0T/m (hình trái), Biểu đồ lực dọc với Q=1.0T (hình cần)
Biểu đồ moment với q=3.0T/m (hình trái), Biểu đồ moment dọc với Q=1.0T (hình cần)
5) Kiểm tra ĐK chịu nén của vòm vun
6) Kiểm tra ĐK chịu uốn của vòm vén
Điều tiết nước và ngăn triều cường
Cùng với tác dụng và vai trò của sông Ngự Hà, những cầu vòm này còn có vai trò làm giảm vận tốc dòng chảy trải qua những tiết diện nhỏ của những vòm cầu trong việc hỗ trợ chống ngập lụt, thải nước ra ngoài Kinh thành. Việc thải nước mưa và nước sinh hoạt theo hướng kể từ Tây sang Đông, dựa theo dòng chảy của con sông và độ nghiêng của Kinh thành về phía Đông Bắc. Chức năng ngăn triều cường dựa trên sự vận hành của khối hệ thống cửa áp trước kia (hiện mãng cầuy chỉ kể từ tồn tại những trụ đá đỡ đòn tảo). Trong số đó, hai chiếc cầu ở hai phía Đông và Tây của Kinh thành là Đông Thành Tbỏ Quan và Tây Thành Tbỏ Quan đóng vai trò chốt ngăn ngăn và điều tiết nước hai đầu của con sông Ngự Hà.
Dòng chảy của sông Ngự Hà qua những cầu vòm
Thực trạng và nguyên nhân dẫn tới sự xuống cấp của bẫyn vẽ xây dựng những cầu vòm
Sự tồn tại của 5 chiếc cầu vòm bắc qua sông Ngự Hà trong Kinh thành cho cho tới ngày mãng cầuy là 1 trong tầm thời hạn gần 2 thế kỷ. Đó là 1 trong tầm thời hạn đủ dài để nhìn nhận mức độ chịu đựng của những vật liệu xây dựng nên những cầu. Cùng với những tác động tiêu cực kể từ yếu tố thiên nhiên và loài người qua quy trình dùng đã làm hư hại về mặt cấu trúc cầu cũng giống như những thành phần, ví dụ bẫyn vẽ xây dựng.
Hình ảnh chân vòm cầu Khánh Ninh bị hư hại trầm trọng (12-2022)
Hình ảnh trụ đá lan can cầu bị hư hại ở cầu Tây Thành Tbỏ Quan
Nhìn chung, tình hình của 5 chiếc cầu hiện mãng cầuy bắc qua sông Ngự Hà đang dần xuống cấp với nhiều khe hở to lớn và những hư hại tăng dần theo năm tháng. Những thành phần, ví dụ phong cách thiết kế mất đi do hư hại theo thời hạn hoặc được xây mới lại một nhữngh không tuyệt đối trả hảo vì những tác động của loài người. Do vậy, đó là vấn đề thực sự cấp thiết để lời nhắn nhủ những giải pháp trùng tu và mồi nhửo đảm những cái cầu này trong thời điểm hiện tại.
Sự xuống cấp của bẫyn vẽ xây dựng những cầu vòm do những nguyên nhân đa số sau:
Thứ nhất, ĐK khí hậu xung khắc nghiệt của vùng miền thông thường xuyên gây những tác động tiêu cực tới khối hệ thống cầu, như sự chênh lệch nhiệt độ, sạt lở địa chất theo thời hạn gây nên những khe hở thân cầu.
Thứ hai, những thành phần, rõ soátng mồi nhửn vẽ xây dựng của cầu hư hại do nguyên nhân chiến tranh trước kia, như trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân – 1968.
Thứ ba, thực vật xâm hại, bám vào những mặt phẳng cầu theo thời hạn, gây nên những hư hại mặt phẳng thân cầu.
Thứ tư, lòng cầu được trải nhựa asphalt hiện mãng cầuy thay vì làm giảm độ dốc của cầu thì đã bào mòn những lớp vạch thuộc vòm kết cấu chịu lực chính của cầu một nhữngh trầm trọng (cầu Khánh Ninh).
Thứ năm, sự quá tải vì những phương tiện lưu trải qua cầu thông thường xuyên gây căng thẳng lên kĩ năng chịu lực của những cầu do việc phân luồng lối xá ra vào Kinh thành chưa thực sự cần chăng.
Thứ sáu, sự tăng thêm số lượng dân sinh (4 phường) cùng với sự thiếu ý thức của người dân làm hư hại những ví dụ và thành phần bẫyn vẽ xây dựng cầu trong quy trình dùng.
1. Thực trạng đàng xá
Có thể nói việc giao trải qua những cầu bắc qua sông Ngự Hà ngày mãng cầuy là 1 trong các vấn đề cấp bách trong lưu thông. Một mặt, lòng cầu kha khá hẹp so với độ rộng của những tuyến đàng đàng xá chính và chỉ phục vụ yêu cầu cho những phương tiện cơ giới lưu thông tốt một chiều. Điều này tạo ra xung đột, tắc nghẽn tại những điểm cầu trong việc tham gia đàng xá của người dân. Mặt khác, con số phương tiện dự báo ngày càng tăng thêm dẫn tới sự quá tải đặt lên những cầu này.
Bảng ước lượng phương tiện 4 Phường (dựa trên số liệu khảo sát số lượng dân sinh năm 2020)
Số phương tiện lưu thôngtrong 5 prúct tại những cầu: 1)Đông Thành Tbỏ Quan;
2) Ngự Hà; 3) Khánh Ninh; 4) Vĩnh Lợi; 5) Tây Thành Tdiệt Quan
2.Kết nối lối xá lối cỗ
Việc thiếu mất đi hai chiếc cầu Bác Tế và Bình Kiều trong lịch sử vẻ vang, đã làm tăng stress lưu thông và vai trò liên kết huyết mạch lối xá lối cỗ hai miền Bắc-Nam trong Kinh thành chỉ trải qua 5 chiếc cầu vòm này. Cả 5 chiếc cầu này đóng một vai trò cực kỳ quan lại trọng trong tổng thể phong cách thiết kế phong cảnh lại và liên kết lối xá hai miền Bắc-Nam cho toàn cỗ những quy mô phương tiện lưu trải qua 5 trục lối xá chính. Bao gồm:
Sơ đồ liên hệ những trục lối xá chính trong Kinh thành
3. Kết nối lối xá lối tdiệt
Việc liên kết tuyến lối tbỏ kể từ phía Đông sang phía Tây của Kinh thành trải qua hai cửa thành bằng lối tbỏ là Đông Thành Tbỏ Quan và Tây Thành Tbỏ Quan. Theo những tư liệu dò hiểu thêm, tuyến lối xá này trước kia được dùng đa số cho việc vận chuyển thực phướt, ngân khố và là tuyến vọng cảnh bằng lối thuyền của chống vua trước cơ. Ngày mãng cầuy, tuyến lối tbỏ này đang được đánh giá trọng trong việc lý thuyết và quy hoạch trong phạt triển những công ty, du ngoạn.
1. Giải pháp mồi nhửo đảm phong cách thiết kế
Thứ nhất, review tình trạng ví dụ những cầu vòm để phân loại cường độ xuống cấp và mò ra hướng bẫyo đảm thích hợp. Phân loại những yếu tố và nguyên nhân tác động tới phong cách xây dựng và kết cấu cầu.
Thứ hai, tích lũy những dữ liệu, cứ liệu lịch sử hào hùng kể từ những mối cung cấp không giống nhau để đối sánh, lựa lựa giải pháp bẫyo đảm phù thống nhất.
Thứ ba, giải pháp bẫyo đảm gắn với việc lưu giữ lại nguyên trạng nhất rất có thể những ví dụ bẫyn vẽ xây dựng gốc ban sơ. Việc dùng vật liệu thay thế cho quy trình phục dựng, cải tạo và thay thế sửa sửa cần được xem xét, lựa lựa kỹ lưỡng sao cho giống với vật liệu gốc ban sơ.
Thứ tư, quy trình cải tạo, chỉnh trang và phục dựng những thành phần phong cách thiết kế và cấu trúc cầu cần phân tích những phương pháp thi công truyền thống lịch sử một nhữngh cdấu trọng và quan chi phí trọng tuân thủ theo những quy định của Luật Di sản văn hóa truyền thống VN.
Thứ năm, chỉnh trang hạ tầng chuyên môn, trả lại vẻ mỹ quan liêu mồi nhửn chất có trước kia của những cái cầu, bao hàm việc tháo dỡ những lối dây, lối ống thuộc hạ tầng chuyên môn đang liên kết với thân cầu hiện mãng cầuy.
2. Giải pháp tổ chức đàng xá
Thứ nhất, cần hạn chế và thuyên giảm những phương tiện cơ giới có tải trọng to lớn vào ra Kinh thành, nhằm mục tiêu giảm stress tải trọng lên mức độ chịu tải của những cầu vòm và tắc nghẽn đàng xá tổng thể tại những điểm cầu.
Thứ hai, tổ chức phân luồng phương tiện lưu thông một nhữngh nên chăng trong lối xá đối nội và đối ngoại của Kinh thành.
Thứ ba, xây dựng sơ sở hạ tầng chuyên môn đô thị tuyệt vời nhất và quy hoạch những tuyến đàng xá công cộng (xe bus) hợp lý và cần chăng. Khuyến nghị, tuyên truyền người dân dùng những phương tiện đàng xá công cộng, phương tiện đàng xá xanh.
Giải pháp “Vòng lối xá tuần trả” trải qua 4 trục chính
Đề xuất giải pháp rõ soátng: Dựa trên những thông số chuyên môn tải trọng tính toán điển hình và tình hình đàng xá, kể từ đó, khuyến cáo một khối hệ thống đàng xá liên kết bên trong và bên phía ngoài Kinh thành, tạo ra một “vòng đàng xá tuần trả”, dựa trên 4 trục đàng xá chính, bao hàm:
Đây là 4 trục lối xá chính 1 chiều ra vào Kinh thành liên kết vày 8 cổng thành hiện tại. Thông qua 4 nút lối xá được giao cắt vày 4 trục chính, sẽ thiết lập thêm những “vòng lối xá tuần trả thứ cấp” tiếp theo xung quan lạih những nút này. Đây là giải pháp sẽ giảm tải và căng thẳng lên khối hệ thống lối xá cho toàn Kinh thành chung quy lại và căng thẳng lưu thông lên khối hệ thống cầu vòm vun – đá bắc qua sông Ngự Hà nói riêng, nhằm mục tiêu đảm mồi nhửo lưu thông liên hệ tốt hơn.
Ngày mãng cầuy, cùng với sự giãn nở đa chiều trong chiến lược phân cải nhữngh và phát triển tài chính và kim chỉ mãng cầun đô thị, TP đã được không ngừng mở rộng và phân cải nhữngh và phát triển với nhiều thành tựu. Trong bối cảnh đó, những cái cầu được xây bằng vun vồ và đá tkhô cứng xưa, tuy trải qua thời hạn dài với những năm tháng thăng trầm cùng những biến cố lịch sử hào hùng nhưng vẫn lưu giữ những nét đặc thù, những độ quý hiếm cao quý về mặt lịch sử hào hùng, văn hóa truyền thống cũng như di sản phong cách thiết kế trong thâm tâm đô thị.
Frank Lloyd Wright - Kiến trúc sư vĩ đại người Mỹ
Cesar Pelli - Kiến trúc sư người Argentina
Phùng Phong. Kiến trúc sư người Việt Nam